نقدی بر دیدگاه دبورا تنن دربارۀ رویکردهای نقادانه: بازی باور و بازی تردید

بازی تردید یا بازی باور: دو رویکرد به نقد و نقدپژوهی در ایران

بازی تردید یا بازی باور: دو رویکرد به نقد و نقدپژوهی در ایران

این مقاله حاصل گفت وگوی دکتر رسولی، سردبیر محترم فصلنامۀ نقد کتاب علوم اجتماعی، با نگارنده است. ایشان با این پرسش یا مسئله روبه رو هستند که اساتید دانشگاه اقبال جدی به نقد کتاب ها و نوشته های همکارانشان را ندارند. ایشان از نگارنده پرسیدند که برای ترغیب دانشگاهیان به نوشتن مقالات نقد همکاران چه کاری می توان کرد؟ تجربۀ ما ایرانی ها در مواجهه با علم مدرن و گفتمان آکادمیک در دوران معاصر برپایۀ نوعی...

عناصر فلسفیِ بازی و نظریه بازی تکاملی

بازی به عنوان بخش مهمی از زندگی روزمره، هزاران سال در زندگی بشر تداوم داشته است، اما کمتر از هفتاد سال است که نظریه‌ بازی به صورت جدّی موضوع بررسی‌های نظری و صورت‌بندی‌های فنی قرار گرفته است. این مقاله، در نگرشی فلسفی، به عناصر بازی و نظریه بازی – که صورت‌بندی ریاضیاتی کنش­های بازیگران در موقعیّت‌های راهبردی است – می‌پردازد. ویتگنشتاین مدعی شد که عرضه تعریفی از بازی ممکن نیست. ما با بررسی اندیشه...

رابطۀ باور و عمل دینی: دیدگاه جان کاتینگهام با تأکید بر نظر پاسکال دربارۀ تقدم عمل دینی بر باور دینی

کاتینگهام به پیروی از پاسکال معتقد است که دین به‌سبب آنکه از موجودی متعالی سخن می‌گوید که فراتر از درک و فهم عقلانی بشر بوده و بالطبع به‌دلیل استفاده از زبانی که آکنده از نماد، تمثیل، استعاره و حکایت است، اساساً امکان ندارد مورد تحلیل عقلانی واقع شود. به این‌ترتیب، اثبات یا انکار وجود خداوند از طریق صرفاً استدلال عقلانی ناممکن است. با وجود این، کاتینگهام از آنجا که با الهام از پاسکال، درکی عملی ا...

تحلیل مصیبت‌نامۀ عطّار بر پایۀ نظریۀ «بازی» از دیدگاه باختین

«بازی» که در معنای عام فعالیتی سرخوشانه محسوب می‌شود، از زمان اندیشمندان یونان باستان تا امروز، در معانی و کارکردهای گوناگون، به‌عنوان اصطلاحی برجسته در حوزه‌های مختلف کاربرد داشته است. میخائیل باختین، اصطلاح «بازی» را به‌عنوان امری جدی، هدفمند و ایدئولوژیک در پیوند با سیاست، اجتماع و متون ادبی مورد توجه قرار می‌دهد و آن را عامل برهم‌زدنِ سامانِ گفتمانِ تثبیت‌شده می‌داند. از دید او بازی از طرق مخت...

استعارۀ بازی و فراداستان در رمان «بازی آخر بانو»

استعارۀ بازی به­مثابۀ درک صور متفاوت انواع زندگی همچون بازی­هایی که فقدان یک سنجۀ فراگیر امکان داوری و تعیین درست و نادرست از میان آنها را منتفی می­سازد، در تبیین نسبیت­باوری و عدم قطعیّت به عرصۀ فلسفۀ پست­مدرن نیز راه یافته است. از طرف دیگر میان رمان پست­مدرن و پسامدرنیسم به ­عنوان فلسفه­ای که وضعیت و زمینۀ ظهور چنین رمان­هایی را توضیح می­دهد، تناسب و سازواری وجود دارد. بلقیس سلیمانی، رمان «باز...